Nieuw-Amsterdam/Veenoord – Uniek in de provincie en uniek in Nederland; het Van Gogh Huis Drenthe. Het is namelijk de enige in stijl behouden plek waar één van ’s lands beste en bekendste kunstenaars heeft geleefd die openbaar toegankelijk is. Een parel van een locatie dus, en essentieel voor de cultuursector in Drenthe! Daarom zijn we in de wolken met verdere ontwikkeling van het Van Gogh Huis, mede door Het Digitaal Buffet.
Vandaag duiken we samen met penningmeester Jan Mastwijk in de geschiedenis van het Van Gogh Huis, waarom de plek zo inspirerend was voor Vincent, en hoe de stichting gebruikmaakt van Het Digitaal Buffet om anderen te inspireren. Lees je mee?
Van een fysieke reis…
In 1883 kwam de toen nog onbekende schilder Vincent van Gogh met de trekschuit vanuit Hoogeveen aan in Nieuw-Amsterdam/Veenoord met een doel. De wens? ‘De gewone mens, en dan met name de veenarbeider leren kennen en in het landschap schilderen’, aldus Vincent. Hij koos ervoor om te verblijven in het logement van Hendrik Scholte, wat we vandaag de dag kennen als het enige Van Gogh Huis in Nederland dat openbaar voor publiek toegankelijk is.
…naar een mentale reis
Vincent schilderde dus in de ‘Zuidoostelijken’ hoek van Drenthe. Hij bracht turfschuiten, veenarbeiders en de Drentse natuur naar de wereld van de schilderkunst, maakte een aquarel van de brug tegenover zijn verblijfplaats en raakte verslingerd aan het Drentse landschap. Misschien wel zijn belangrijkste wapenfeit in Drenthe? De passie voor de schilderkunst terugvinden. Het is een invloedrijke periode geweest voor de uiteindelijke schilder van De Sterrennacht en Zonnebloemen. Dat staat vast.
En precies daarom, omdat het zo’n invloedrijke periode geweest is voor Van Gogh, komen liefhebbers samen om inspiratie op te doen in Nieuw-Amsterdam/Veenoord. Penningmeester Jan Mastwijk is vrijwilliger, net als al die andere Van Gogh-liefhebbers die het Van Gogh Huis draaiende houden. Hij vindt zichzelf “zeker geen kenner”, maar tijdens het gesprek blijkt dat hij toch redelijk op de hoogte is. ‘We delen dit met mensen van over de hele wereld, waarbij het Van Gogh Huis dient als inspirerende plek. Hier kun je opgaan in alles wat er voor Vincent toe deed en hoe hij leefde.’
Verbouwen
En de reis van de beroemde schilder gaat door. Met dank aan anderen. Bij het Van Gogh Huis Drenthe kun je namelijk binnenkort zelf de reis nog beter doormaken, het verhaal van Vincent beleven. Op dit moment wordt er namelijk verbouwd, “en de plannen zijn groots!” vertelt Jan. De aannemer is druk, net als de schilder en de installateur. En straks komt het interieur en gaat de tentoonstellingsbouwer aan de gang. ‘De start was wat aarzelend, maar nu ligt alles op planning’.
Die grootse plannen hebben onder meer te maken met digitalisering van de belevenis volgens Jan. We stellen toch de vraag; “hoe ben je met de organisatie bij Het Digitaal Buffet gekomen?”. De penningmeester geeft toe; “ik weet niet precies hoe het is gegaan, maar iemand van ons was een keer op een bijeenkomst waar digitaliseringsvouchers ter sprake kwamen. Destijds vonden we dat wel interessant, en na meermaals daaraan herinnerd te zijn door gemeente, provincie en toevallig Anieke zijn we er mee aan de slag gegaan. De gemeente wees ons er nog eens op en we kregen van onze partners en overheidsinstellingen interessante suggesties.”
Subsidietrajecten willen nog weleens stroperig zijn, maar dit regelen via Het Digitaal Buffet was een verademing volgens Jan. “Zo gezegd, zo gedaan”. Het Van Gogh Huis deed een aanvraag “en het was zo rond. Goed geregeld hoor”.
Je waant je Vincent
En zoals gezegd staan er met het verkregen budget mooie dingen te gebeuren. “Naast het budget dat we hebben vrijgemaakt voor de verbouwing en het inrichten van de presentatie, kunnen we nu de puntjes op de i van de belevenis zetten”. Daarnaast houdt de organisatie zich nog bezig met het verbeteren van de digi-toegankelijkheid.
De fysieke reis leg je dus net als Vincent af naar Nieuw-Amsterdam/Veenoord, maar vervolgens ervaar je de tijd van Vincent hier. Een reis op zich. Jan vertelt. “Je komt straks binnen, ziet de balie en de gezellige koffiecorner. Achterin is er de educatieve ruimte. Maar de eyecatcher, de presentatie, begint in de nieuwe gang waar je doorheen loopt naar het oude deel van het pand, de gelagkamer en uiteindelijk de verdieping waar Vincents kamer is. Je wordt tijdens deze bezoekersreis met moderne audiovisuele meegenomen in het verhaal van Vincent”. Zo zijn er ‘aanraakschermen, sensoren, projecties, geluidsfragmenten (in drie talen beschikbaar) en meer. Veel moderne techniek dus, die wordt gebruikt om een 140 jaar oud verhaal te vertellen en te beleven, waarvan sommige onderdelen zelfs werken op sensoren. “Bijvoorbeeld; je loopt die gang in, je ziet achter een gordijn een silhouet en je hoort Vincents vader en moeder. Een paar meter verder Schilder Van Rappard. Je zou je dan zomaar Vincent van Gogh kunnen wanen”. Ook in de gelagkamer, waar Vincent in 1883 binnenkwam, en op de verdieping, waar hij werkte en sliep, wordt dezelfde techniek gebruik om de Drentse periode van Vincent van Gogh zo goed mogelijk te laten zien en horen.
“En verder gebruiken we het budget ook echt voor kleine logische dingen die geregeld moeten worden, waarbij we een ICT’er ons laten adviseren, zoals het regelen van verbeterde wifi voor onze gasten”. Of Jan deelname aan Het Digitaal Budget aan zou raden? “Ja, in z’n algemeenheid moet je bij subsidies altijd wat oppassen. Want vaak wordt er verwacht dat je zelf ook heel veel investeert. Dat is wel leuk, maar soms kan je niet aan dat eisenpakket voldoen. In onze situatie gingen we al investeren, en kregen we met Het Digitaal Budget eigenlijk een extra instrument in de schoot geworpen om verder te ontwikkelen. Het was er echt op het juiste moment”.
Virtual Reality ontmoet het verleden
‘Nu we het toch over digitalisering hebben; we zijn via Het Digitaal Buffet binnen het Van Gogh Huis Drenthe ook bezig met een project om 2 VR-brillen (virtual reality) aan te schaffen. Die gaan we gebruiken om mensen die, ondanks de traplift, niet naar de verdieping, naar ‘het kamertje’ kunnen, toch die ervaring te laten beleven. Je ziet dan, terwijl je ergens beneden zit, hoe het er boven uit ziet. Zo zijn we een Van Gogh Huis dat voor iedereen toegankelijk is. Prachtig toch? En daarbij willen we het niet laten. We kunnen met die brillen ook naar buiten, bijvoorbeeld naar een verzorgingstehuis om mensen daar het verhaal van Vincent te laten beleven. Maar sluit ook scholen niet uit; de beste manier om jongeren ergens bij te betrekken is als je dat doet via ‘gelikte’ techniek. Zo kun je cultuur toegankelijk en laagdrempelig maken. Als het aanslaat – en dat gaat het zeker doen – gaan we proberen de complete presentatie via VR mogelijk te maken.’
Het Drentse oerlandschap heeft Vincent geïnspireerd, en mede door dezelfde provincie krijgt het Van Gogh Huis Drenthe de kans om anderen te inspireren. De officiële opening is gepland begin oktober. Vanaf dat moment is de reis van Vincent volledig vernieuwd in het Van Gogh Huis. Wanneer kom jij het beleven?
